„Propozycja dziaÅ‚aÅ„ na rzecz realizacji uchwaÅ‚y zjazdowej w sprawie jÄ™zyka polskiego w tekstach technicznych.â€
Preambuła:
„W Polsce powszechna znajomość problematyki technicznej, w szczególnoÅ›ci z zakresu szeroko pojÄ™tej elektryki jest bardzo ograniczona. Wynika to w pierwszym rzÄ™dzie z niewystarczajÄ…cego obecnie szkolenia mÅ‚odzieży w zakresie matematyki, fizyki i chemii, co skutkuje miÄ™dzy innymi zmniejszonym zainteresowaniem studiami technicznymi. Jednym ze skutków takiego stanu rzeczy jest to, że polskie sÅ‚ownictwo techniczne bÄ™dÄ…ce w powszechnym użyciu jest przypadkowe, czÄ™sto niepoprawne semantycznie, pochodzÄ…ce z naprÄ™dce i nie fachowo tÅ‚umaczonych terminów zaczerpniÄ™tych z obcojÄ™zycznej prasy popularno-naukowej, a także sÅ‚ownictwo odwoÅ‚ujÄ…ce siÄ™ do kwasi-gwarowego nazewnictwa używanego przez ludzi majÄ…cych wprawdzie kontakt z konkretnymi obiektami techniki, lecz bez fachowego wyksztaÅ‚cenia politechnicznego.â€[1]
Niech za wstÄ™p posÅ‚uży fragment wstÄ™pu do opracowania prof. dr hab. inż. Krystyna Pawluka zatytuÅ‚owanego „O poprawność polskiego sÅ‚ownictwa z zakresu elektrykiâ€. Zawarte w nim stwierdzenia mogÄ… stanowić wytyczne do programu dziaÅ‚aÅ„ majÄ…cych na celu propagowanie używania wÅ‚aÅ›ciwego nazewnictwa technicznego, szczególnie w zakresie szeroko rozumianej elektryki, spójnego z zasadami jÄ™zyka polskiego i zachowujÄ…cego kulturÄ™ jÄ™zyka polskiego.
1.   Obszary działań: 1.1.   Słownictwo polskie techniczne 1.2.   Piśmiennictwo techniczne 1.3.   Działalność normalizacyjna w zakresie terminologii 1.4.   Słowniki techniczne branżowe (papierowe, elektroniczne) 1.5.   Dostępność do źródeł poprawnych pojęć technicznych w języku polskim 2.   Grupy docelowe: 2.1.   Szkolnictwo zawodowe techniczne szczebla średniego. 2.2.   Szkolnictwo zawodowe techniczne szczebla wyższego. 2.3.   Inżynierowie i technicy zawodowo związani z elektryką. 2.4.   Członkowie stowarzyszeń naukowo-technicznych. 2.5.   Autorzy prac i książek z zakresu elektryki. 2.6.   Społeczeństwo będące odbiorcą treści związanych z tematyką elektryki.
3.   Rodzaje działań: 3.1.   Propagowanie prac i opracowań traktujących i nauczających poprawnego słownictwa technicznego i ogólnego w zakresie elektryki, jak np.: •   Mazur Marian, Terminologia techniczna, Warszawa, WNT, (1961) •   Nowicki Witold, O ścisłość pojęć i kulturę słowa w technice, Wyd. Komunikacji i łączności, Warszawa (1978) •   Nowicki Witold, Podstawy terminologii, PAN, 1986. •   Pawluk Krystyn, Perypetie i zawiłości terminologii z zakresu najnowszej techniki, Nowa Elektrotechnika, (2007), nr 5, 28-30. •   Pawluk Krystyn, O poprawność polskiego słownictwa z zakresu elektryki, Instytut Elektrotechniki, Warszawa.
3.2.   Rozpowszechniania w formie papierowej lub elektronicznej sÅ‚owników terminologicznych z zakresu elektryki, jak np.: •   Pawluk Krystyn, Sawicki J., WielojÄ™zyczny sÅ‚ownik terminologiczny elektryki, COSIW (2008). •   Szewc B., Angielsko-polski i polsko-angielski SÅ‚ownik terminów, pojęć i zwrotów z dziedziny elektroenergetyki, Wyd. Pol. ÅšlÄ…skiej, Gliwice (2000). •   Glosarium telekomunikacji, Instytut ÅÄ…cznoÅ›ci, Warszawa, (1986). •   SÅ‚ownik terminologiczny elektryki. Maszyny elektryczne, Wyd. książkowe Instytutu Elektrotechniki, Warszawa, (1998).
3.3.   Rozpowszechnianie wiedzy i zachęcanie do korzystania z normalizacji polskiej i międzynarodowej w zakresie elektryki, jak np.: •   PN-ISO 10241 Normy terminologiczne – Opracowanie i układ •   PN-ISO 704 Działalność terminologiczna - Zasady i metody •   PN-ISO 860 Działalność terminologiczna Harmonizacja terminów i pojęć •   IEC 80000-14, Quantities and units in electrical technology, Part 14: Telebiometrics related to human physiology.
3.4.   Reedycja wydań książek, prac i opracowań z zakresu poprawnej terminologii technicznej w języku polskim stosowanej w szeroko rozumianej elektryce.
3.5.   Seminaria i szkolenia w środowisku Stowarzyszenia Elektryków Polskich propagujące i nauczające poprawnego słownictwa technicznego i poprawnego posługiwania się językiem polskim dla: członków SEP, członków Izby Inżynierów Budownictwa, elektryków wszystkich specjalności technicznych (elektryki, elektrotechniki, energetyki, elektroenergetyki, telekomunikacji, informatyki, teleinformatyki, mechatroniki, automatyki, itd.).
3.6.   PodjÄ™cie dÅ‚ugookresowego dziaÅ‚ania (np. w formie lub pod nazwÄ… akcji – na wzór akcji SEP „Bezpieczna elektrycznośćâ€), którego celami byÅ‚oby osiÄ…gniÄ™cie poprawy lub choćby uÅ›wiadomienie stanu brakujÄ…cej wiedzy w zakresie poprawnego i wÅ‚aÅ›ciwego stosowania jÄ™zyka polskiego w elektryce.
3.7.   Przywrócenie pamiÄ™ci wÅ‚ożonej pracy i znacznych osiÄ…gnięć grona ludzi, w tym wielu czÅ‚onków naszego stowarzyszenia, którzy przyczynili siÄ™ do rozwoju polskiej myÅ›li terminologicznej, w szczególnoÅ›ci w zakresie elektryki. Za prof. Krystynem Pawlukiem, autorem przytoczonego już artykuÅ‚u „O poprawność polskiego sÅ‚ownictwa z zakresu elektrykiâ€, zacytujÄ™ jego wspomnienie o tych ludziach: „Ku pamiÄ™ci
Na koniec chciałbym oddać Cześć Pamięci tych Światłych Elektryków Polskich, którzy przyczynili się do tego, że polskie słownictwo z dziedziny szeroko pojętej elektryki stanowi dzisiaj zwarty i kompletny system terminologiczny nawiązujący z jednej strony do polskiej tradycji językowej, a z drugiej odzwierciedlający współczesny rozwoju nauki i techniki na świecie. Spośród wielu, którzy dla poprawności polskiego słownictwa elektryki uczynili tak wiele, wspominam: Kazimierza Drewnowskiego, Jerzego Dudziewicza, Kazimierza Kolbińskiego, Mariana Mazura, Karola Michela, Witolda Nowickiego, Bohdana Paszkowskiego, Bohdana Walentynowicza.
Byli znanymi i cenionymi profesorami, nauczycielami akademickimi, dziaÅ‚aczami spoÅ‚ecznymi. Z niektórymi z Nich miaÅ‚em zaszczyt współpracować osobiÅ›cie, co sobie szczególnie ceniÄ™. Niektórzy wyżej wymienieni Koledzy przewodniczyli jednostce organizacyjnej SEP-u, która od roku 1919 do 1970 nazywaÅ‚a siÄ™ najpierw CentralnÄ… KomisjÄ… SÅ‚ownictwa Elektrycznego, w latach 1979-1972 - Polskim Komitetem Terminologii Elektrycznej, a obecnie - Polskim Komitetem Terminologii Elektryki. Niektórzy zwiÄ…zani byli z Komitetem Naukoznawstwa PAN i z GrupÄ… RoboczÄ… Telekomunikacji przy Polskim Komitecie Terminologii Elektrycznej.â€[1]
Opracował: Jan Chojecki Członek Zarządu Głównego SEP
[1] Źródło: prof. dr hab. inż. Krystyn Pawluk, O poprawność polskiego słownictwa z zakresu elektryki, Instytut Elektrotechniki Warszawa, SEP - Polski Komitet Terminologii Elektryki. |